Ο εγκέφαλος είναι μία μαλακή, σπογγώδης συγκέντρωση ιστού και προστατεύεται από τα οστά του κρανίου, τις τρεις λεπτές μεμβράνες (μήνιγγες) και το εγκεφαλονωτιαίο υγρό, που κυκλοφορεί μεταξύ των μηνίγγων και εντός του εγκεφάλου (κοιλίες). Ο εγκέφαλος κατευθύνει αυτά που επιλέγουμε να κάνουμε (βάδιση, ομιλία), αλλά και αυτόματες δραστηριότητες (αναπνοή), ενώ είναι υπεύθυνος για τις αισθήσεις (όραση, ακοή, αφή, γεύση, όσφρηση), τη μνήμη, τα συναισθήματα και την προσωπικότητα. Ένα πολύπλοκο δίκτυο νευρώνων μεταφέρει, αμφίδρομα, μηνύματα μεταξύ του εγκεφάλου και του υπόλοιπου σώματος. Μερικά νεύρα συνδέουν απευθείας τον εγκέφαλο με άλλα μέρη της κεφαλής, ενώ ο νωτιαίος μυελός αποτελεί την ενδιάμεση σύνδεση μεταξύ εγκεφάλου και των άκρων του σώματος. Εντός του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, τα κύτταρα της γλοίας περιβάλουν τα νευρικά και υποστηρίζουν την ομαλή λειτουργία τους.
Ταξινόμηση πρωτοπαθών όγκων εγκεφάλου
Οι πρωτοπαθείς όγκοι εγκεφάλου είναι είτε καλοήθεις ή κακοήθεις. Οι πρώτοι όταν αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, σπάνια υποτροπιάζουν, ενώ διαχωρίζονται από τον υγιή εγκεφαλικό ιστό και σπάνια τον διηθούν. Αν και δε διασπείρονται σε άλλα μέρη του σώματος, είναι δυνατό να πιέσουν λειτουργικές περιοχές του εγκεφάλου και να προκαλέσουν σοβαρά νευρολογικά προβλήματα. Οι καλοήθεις όγκοι εγκεφάλου, σε αντίθεση με τους αντίστοιχους σε άλλα όργανα, είναι μερικές φορές απειλητικοί για τη ζωή και μπορεί να εξαλλαχθούν σε κακοήθεις. Οι τελευταίοι είναι πιο επιθετικοί, θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή, αναπτύσσονται ταχέως και διηθούν τον εγκέφαλο. Μεθίστανται σε άλλα μέρη του εγκεφάλου ή στο νωτιαίο μυελό και εξαιρετικά σπάνια σε άλλα όργανα. Η ταξινόμηση γίνεται σε βαθμούς, οι οποίοι αντιστοιχούν στη μικροσκοπική απεικόνιση των κυττάρων:
i) Βαθμός Ι: Ο ιστός είναι καλοήθης, τα κύτταρά του είναι σχεδόν όμοια με τα φυσιολογικά και αναπτύσσονται αργά.
ii) Βαθμός ΙΙ: Ο ιστός είναι κακοήθης και τα κύτταρά του ομοιάζουν λιγότερο με τα φυσιολογικά.
iii) Βαθμός ΙΙΙ: Ο κακοήθης ιστός αποτελείται από κύτταρα που είναι πολύ διαφορετικά από τα φυσιολογικά και αναπτύσσονται ενεργά (αναπλαστικά).
iv) Βαθμός ΙV: Ο κακοήθης ιστός περιέχει κυρίως ανώμαλα κύτταρα, ταχέως πολλαπλασιαζόμενα.
Τα κύτταρα από τους όγκους βαθμού Ι-ΙΙ φαίνονται περισσότερο φυσιολογικά και γενικά αναπτύσσονται βραδέως, σε σχέση με αυτά των όγκων βαθμού ΙΙΙ-ΙV, ενώ με την πάροδο του χρόνου ένας χαμηλής κακοήθειας όγκος μπορεί να μετατραπεί σε υψηλής, αν και αυτή η εξαλλαγή συμβαίνει συχνότερα στους ενήλικες παρά στα παιδιά.
Τύποι πρωτοπαθών όγκων εγκεφάλου
Υπάρχουν πολλοί τύποι πρωτοπαθών όγκων εγκεφάλου, οι οποίοι προσδιορίζονται ανάλογα με τον τύπο των κυττάρων από τα οποία εξορμούν, για παράδειγμα οι περισσότεροι άρχονται από τα κύτταρα της γλοίας (στηρικτικά), εξ ου και ονομάζονται γλοιώματα. Στους ενήλικες οι πιο συχνοί είναι:
i) Αστροκύτωμα: Ο όγκος προέρχεται από τα αστεροειδούς σχήματος κύτταρα της γλοίας που ονομάζονται αστροκύτταρα και μπορεί να είναι οποιουδήποτε βαθμού, ενώ στους ενήλικες πιο συχνά εμφανίζεται στα ημισφαίρια του εγκεφάλου.
ii) Βαθμού Ι ή ΙΙ: Ονομάζεται χαμηλής κακοήθειας γλοίωμα.
iii) Βαθμού ΙΙΙ: Ονομάζεται αναπλαστικό αστροκύτωμα.
iv) Βαθμού ΙV αστροκύτωμα: Ονομάζεται γλοιοβλάστωμα.
v) Ολιγοδενδρογλοίωμα: Ο όγκος προέρχεται από κύτταρα που σχηματίζουν το υπόστρωμα που καλύπτει και προστατεύει τα νευρικά κύτταρα, είναι πιο συχνός στους μεσήλικες και μπορεί να είναι βαθμού ΙΙ ή ΙΙΙ.
vi) Μηνιγγίωμα: Ο όγκος προέρχεται από τις μήνιγγες και μπορεί να είναι βαθμού Ι, ΙΙ, ή ΙΙΙ. Είναι συνήθως καλοήθης (βαθμού Ι) και μεγαλώνει αργά.
Στα παιδιά οι πιο συχνοί τύποι είναι:
i) Μυελοβλάστωμα: Ο όγκος αναπτύσσεται συνήθως στην παρεγκεφαλίδα και είναι βαθμού ΙV.
ii) Βαθμού Ι ή ΙΙ αστροκύτωμα: Στα παιδιά μπορεί να αναπτύσσεται οπουδήποτε στον εγκέφαλο και ο πιο συχνός τύπος είναι το βαθμού Ι πολυκυτταρικό αστροκύτωμα.
iii) Επενδύμωμα: Ο όγκος αναπτύσσεται από τα κύτταρα που περιβάλλουν τις κοιλίες του εγκεφάλου ή το κεντρικό κανάλι του νωτιαίου μυελού, εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά και νέους ενήλικες και μπορεί να είναι βαθμού Ι, ΙΙ, ή ΙΙΙ.
iv) Γλοίωμα εγκεφαλικού στελέχους: Ο όγκος αναπτύσσεται στο κατώτερο μέρος του εγκεφάλου και μπορεί να είναι χαμηλής ή υψηλής κακοήθειας.
Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλεί καρκίνο του εγκεφάλου;
Επί του παρόντος δεν είναι γνωστές οι αιτίες ανάπτυξης όγκων στον εγκέφαλο, ενώ γίνονται μελέτες για το εάν άνθρωποι με έκθεση σε συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη όγκων από ότι ο γενικός πληθυσμός. Οι παράγοντες κινδύνου αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης νόσου.
i) Ιονίζουσα ακτινοβολία: από υψηλή δόση ακτίνων-χ (όπως συμβαίνει στην ακτινοθεραπεία) ή από άλλες πήγες, μπορεί να προκαλέσει κυτταρική βλάβη που οδηγεί στην ανάπτυξη όγκου. Άνθρωποι που εκτίθενται σε ιονίζουσα ακτινοβολία μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης εγκεφαλικού όγκου, όπως μηνιγγίωμα ή γλοίωμα.
ii) Οικογενειακό ιστορικό: Είναι πολύ σπάνιο οι όγκοι εγκεφάλου να έχουν οικογενή επίπτωση. Μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός οικογενειών έχει κάποια μέλη με εγκεφαλικούς όγκους.
Οι ερευνητές μελετούν εάν η χρήση κινητών τηλεφώνων, το ιστορικό κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης, ή η επαγγελματική έκθεση σε συγκεκριμένους χημικούς παράγοντες ή σε μαγνητικά πεδία, είναι σημαντικοί παράγοντες κινδύνου, χωρίς να έχει αποδειχθεί επί του παρόντος σταθερή σύνδεση μεταξύ αυτών των παραγόντων και της ογκογένεσης, αν και επιπρόσθετη έρευνα είναι απαραίτητη.
Συμπτώματα του καρκίνου του εγκεφάλου
Τα συμπτώματα ενός εγκεφαλικού όγκου εξαρτώνται από το μέγεθος, τον τύπο και την εντόπισή του, ενώ προκαλούνται όταν πιέζει νεύρα ή βλάπτει συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Επίσης μπορεί να προκληθούν όταν ο όγκος εμποδίζει τη φυσιολογική ροή του εγκεφαλονωτιαίου
υγρού, ή όταν η αντίδραση του εγκεφάλου στη δημιουργία του όγκου δημιουργεί οίδημα (συγκέντρωση υγρού). Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:
-
Κεφαλαλγία (συνήθως χειρότερη τις πρωινές ώρες)
-
Ναυτία και έμετος
-
Διαταραχή λόγου, όρασης, ή ακοής
-
Προβλήματα στην ισορροπία ή τη βάδιση
-
Αλλαγές στη διάθεση, την προσωπικότητα, ή στην ικανότητα συγκέντρωσης
-
Διαταραχή της μνήμης
-
Αιμωδίες σε χέρια ή πόδια, μυϊκοί σπασμοί ή επιληπτικές κρίσεις
Τα παραπάνω συμπτώματα δεν απαντώνται μόνο σε όγκους εγκεφάλου και η περαιτέρω διερεύνησή τους είναι απαραίτητη για τη διάγνωση.
Πώς και γιατί η CBD είναι αποτελεσματική θεραπεία για τον καρκίνο του εγκεφάλου;
Ο καρκίνος του εγκεφάλου και μια από τις πιο επιθετικές μορφές καρκίνου και κυρίως, το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα.
Με επιλεκτική ενεργοποίηση των CB2 υποδοχέων των ενδοκανναβινοειδών, σηματοδοτείται ο κυτταρικός θάνατος στα γλοιώματα. Με την ενεργοποίηση αυτών των υποδοχέων λαμβάνονται τα θεραπευτικά οφέλη της κάνναβης χωρίς τις ψυχοτρόπες παρενέργειες. Η ενεργοποίηση των CB2 υποδοχέων δεν προκαλεί ευφορία.
Τα κανναβινοειδή εξοντώνουν τα καρκινικά κύτταρα. Αυτά προκαλούν απόπτωση, δηλαδή, φυσικό προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο σε πολυκύτταρους οργανισμούς, σε κύτταρα γλοιώματος. Τα κανναβινοειδή εμποδίζουν την οδό του αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (VEGF), η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην ικανότητα του όγκου να δημιουργεί νέα αιμοφόρα αγγεία. Αυτά τα αγγεία είναι απαραίτητα για τον όγκο να τρέφεται με θρεπτικά συστατικά, ενώ παράλληλα εξαλείφει τα απόβλητα από το ίδιο.
Η κανναβιδιόλη (CBD), επίσης, εμποδίζει την ανάπτυξη όγκων στον εγκέφαλο.
Τα κανναβινοειδή στην ιατρική κάνναβη καταπολεμούν τη ναυτία, τον πόνο, τον έμετο, τις διαταραχές του ύπνου, την ανησυχία, την κατάθλιψη, την απώλεια βάρους και την ανορεξία και βοηθούν στη βελτίωση της διάθεσης όταν χορηγούνται σε χαμηλότερες δόσεις.
Η κανναβιδιόλη (CBD) είναι και αγχολυτική (μειώνει το άγχος) και λειτουργεί ως αντικαταθλιπτικό.
Η συσσώρευση κεραμίδης και η δραστηριότητα της εξωκυτταρικά ρυθμιζόμενης κινάσης είναι αποτέλεσμα της αντιογκικής δράσης των κανναβινοειδών.
Η κανναβιδιόλη (CBD) του φυτού Cannabis Sativa, προκαλεί μιτοχονδριακές διαταραχές, μειώνει τη βιωσιμότητα των καρκινικών κυττάρων και αναστέλλει την ανάπτυξή τους. Επίσης, προστατεύει τα μη μεταμορφωμένα κύτταρα της νευρογλοίας από το θάνατο.
Τα κανναβινοειδή προκαλούν διαφοροποίηση στα στελεχιαία (stem) κύτταρα γλοιώματος κι αναστέλλουν τη γλοιωματογένεση. Τα στελεχόμορφα γλοιωματικά κύτταρα είναι προστάδιο του κακοήθους γλοιώματος. Τα κανναβινοειδή μειώνουν τον αριθμό και τη δυνατότητα διαφοροποίησης σε κακοήθη. Τα κανναβινοειδή εμποδίζουν τη διαφοροποίηση των στελεχόμορφων γλοιωματικών κυττάρων και αναστέλλουν τη γλοιωματογένεση.
Τα κανναβινοειδή προκαλούν κυτταρικό θάνατο με αυτοφαγία στα γλοιωματικά ανθρώπινα κύτταρα, μέσω της διέγερσης του C-R stress. Η αυτοφαγία ή αυτοπεψία, μέσω διέγερσης, οδηγεί σε ενδοκυττάριο stress κι αποτελεί αρχική φάση του θανάτου ή της απόπτωσης που προκαλούν τα κανναβινοειδή.
Η κανναβιδιόλη (CBD) σε συνδυασμό με την τετραϋδροκανναβινόλη δρουν συνεργιστικά και αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων στο γλοιοβλάστωμα και προκαλούν απόπτωση. Τα επίπεδα των CB1 και CB2 κανναβινοϋποδοχέων προσδιορίζουν και την αποτελεσματικότητα στην πρόκληση απόπτωσης στο αστροκύττωμα.
Ενώ, με λίγους κανναβινοϋποδοχείς προκαλείται απόπτωση στα καρκινικά κύτταρα του κακοήθους αστροκυττώματος, με πολλούς υποδοχείς δεν προκαλείται.. Όταν, όμως, αυξηθεί η ποσότητα των χορηγούμενων κανναβινοειδών, προκαλείται απόπτωση, ανεξάρτητα από τον αριθμό των υποδοχέων. Πολλοί υποδοχείς με λίγα κανναβινοειδή είναι ασθενέστεροι στην ενεργοποίησή τους και όταν προστεθούν κανναβινοειδή, λειτουργούν αποτελεσματικά.
Πηγές: www.hygeia.gr
www.emedi.gr